روش صحیح ویبره زدن بتن و نکاتی که باید بدانیم

شاید از خود بپرسید که آیا ویبره زدن بتن ضروری است؟ آیا با این کار آن را قوی تر می کند؟ اگر نمی‌دانید که چه زمانی این کار را انجام دهید یا چگونه بتن را به درستی برای پروژه های ساختمانی خود ویبره کنید، نگران نباشید؛ در اینجا تمام اطلاعاتی که نیاز دارید وجود دارد. در این مقاله به روش صحیح ویبره زدن بتن می‌پردازیم و به تمامی سوالات شما در این زمینه پاسخ خواهیم داد.

ویبره زدن بتن چیست؟

بتن، یکی از پر کاربردترین مصالح ساختمانی است که جزو مواد کامپوزیت محسوب می‌شود. هر کدام از اجزای بتن، مانند سیمان، آب، شن،ماسه و حباب‌های هوا درصدی از بتن را تشکیل می‌دهند. زمانی که درصد مشخص هر یک از این مواد در بتن، کم یا زیاد شود، در کارایی و انتظارات ما از بتن مانند دوام و یا خواص مکانیکی، اخلال ایجاد خواهد شد. هر زمان که بتن می ریزید، حباب های ریز هوا درون آن تشکیل می شوند و این حباب‌ها عامل اصلی متخلخل شدن بتن محسوب می‌شوند. بسته به مخلوط و ریزش، می تواند هزاران مورد از این حباب های هوا وجود داشته باشد. هر چه تعداد حباب های هوا بیشتر باشد، یکپارچگی ساختاری آن در هنگام سفت شدن ضعیف تر می شود. ویبراتور بتن ابزاری است که با تکان دادن شدید بتن برای از بین بردن حباب های هوا یا حفره های هوا، ترکیبی قوی تری تولید می کند. پیشنهاد می کنیم برای انجام بهتر این عملیات، آیین نامه ویبره بتن را مطالعه نمایید. در ادامه روش صحیح ویبره زدن بتن را مورد بررسی قرار می دهیم.

روش صحیح ویبره زدن بتن و نکات استفاده از انواع آن ها

این ویبراتور بتن‌ها انواع مختلفی دارند که به روش های مختلفی کار می کنند. در اینجا رایج ترین انواع و چند نکته برای نحوه صحیح ویبره زدن بتن آورده شده است:

1. ویبراتور بتن داخلی (internal)

ویبره های غوطه وری که به عنوان ویبراتور داخلی نیز شناخته می شوند، رایج ترین نوع هستند که معمولا متخصصان با آن کار می کنند. اگر از ویبراتور داخلی استفاده می کنید، به سادگی ویبره را به داخل ترکیب فشار دهید، سپس به آرامی آن را بیرون بکشید، زیرا مواد اطراف خود را به لرزه در می آورد. ناگفته نماند روش صحیح ویبره را جدی بگیرید.

در اینجا ۴ نکته مهم هنگام کار با ویبراتور داخلی آورده شده است:

• ویبراتور بتن را عمودی نگه دارید: در حین کار، ویبراتور بتن را در حالت عمودی نگه دارید. این جهت گیری به آن اجازه می دهد تا به بهترین شکل کار کند. حرکت افقی می تواند منجر به تراکم ناهموار یا گیرکردن ویبراتور بتن روی میلگرد شود. مراقب باشید که لرزاننده را خم نکنید؛ در غیر این صورت، ممکن است آسیب دائمی داشته باشد.
• جلوگیری از سرد شدن درزها: درزهای سرد زمانی ایجاد می شوند که اتصال ناکافی بین یک لایه قدیمی و یک لایه جدید ایجاد شود. برای جلوگیری از این موضوع حتما نوک ویبراتور بتن را حداقل 6 اینچ در لایه قبلی بتن قرار دهید.
• ارتعاش با الگوی منظم: هنگامی که از یک ویبراتور داخلی استفاده می کنید، مطمئن شوید که آن را در فواصل منظم در سراسر بتن قرار دهید. درج های تصادفی می تواند منجر به تراکم ناهموار و انحلال حباب هوا شود.
• هنگامی که تراکم کامل شد فورا توقف کنید: به طور کلی، زمانی که سطح براق شد و هوا دیگر از آن خارج نشد، یعنی تمام حباب‌های هوا را حل کرده‌اید. این نکته را در نظر بگیرید که از لرزش بیشتر خودداری کنید زیرا انجام این کار ممکن است باعث آسیب شود.

آخرین نکته ضروری برای ویبره های غوطه وری، توجه به این نکته است که پس از اتمام کار چه باید کرد. هنگامی که از ویبراتور داخلی استفاده می کنید، بسیار مهم است که دستگاه را به آرامی خارج کنید، در غیر این صورت لرزش کافی برای از بین بردن اکثر حباب های هوا دریافت نمی کنید. بهتر است بدانید، شما نباید ویبره را برای مدت طولانی رها کنید زیرا می تواند باعث جدا شدن آب از سیمان شود و به ظاهر و یکپارچگی ساختاری آسیب برساند. به همین دلیل توصیه می شود روش صحیح ویبره زدن بتن را به صورت کامل یاد بگیرید.

راه حل این است که ویبراتور بتن را با سرعت حدود یک اینچ در ثانیه خارج کنید. با قرار دادن کامل سر ویبراتور بتن شروع کنید، سپس آن را روشن کرده و به مدت 10 ثانیه در جای خود بگذارید. آن را تا حد امکان به صورت عمودی قرار دهید تا به طور طبیعی فرو رود. سپس هر ثانیه یک اینچ بردارید تا کاملا بیرون بیاید. اگر پس از برداشتن کامل ویبراتور بتن هنوز حباب‌هایی بیرون می‌آیند، این کار را تا زمانی که هیچ حبابی ظاهر نشود، تکرار کنید. شیلنگ ویبراتور عضو مهم ویبراتورهای داخلی است پس طرز استفاده از آن  و همچنین روش صحیح ویبره زدن بتن را به خوبی یاد بگیرید.

2. ویبراتور بتن خارجی

شاید از خود بپرسید ویبراتور قالب (formwork) یا ویبراتور خارجی چیست؟ ویبراتور قالب که به عنوان ویبراتور فرم یا ویبراتور خارجی و یا موتور ویبره بدنه نیز شناخته می شود، با بتن پیش ساخته کار می کند. ویبراتورهای خارجی را به قسمت بیرونی قالب خود وصل کنید تا بتوانند حباب های هوا را به بیرون ارتعاش دهند.

در اینجا به ۴ نکته مهم هنگام کار با موتور ویبره بدنه می‌پردازیم:

• از چند ویبره استفاده کنید: برای ریزش های گسترده تر، می توانید از چندین ویبره استفاده کنید. به این ترتیب می توانید از هم زدن کامل اطمینان حاصل کرده و تمام حباب های هوا را حل کنید. برای بهترین نتیجه، ویبراتور بتن‌ها را حدود 6 فوت از هم فاصله دهید.
• مطمئن شوید که قالب می تواند آزادانه ارتعاش کند: قالب موتور ویبره بدنه، باید به اندازه کافی لرزش داشته باشد. نصب قالب بر روی دستگاه ایزولاسیون فنری به اطمینان از لرزش بدون مانع کمک می کند.
• ویبره را به طور کامل زیر آب کنید: همیشه مطمئن شوید که سر ویبره تا انتها به داخل قالب می رود. مراقب باشید تا زمانی که قسمت هایی از سرها بالای سطح باقی مانده اند، موتور ویبره بدنه را روشن نکنید. روش صحیح ویبره زدن بتن از مهم ترین نکات در طی انجام این فرایند است.
• در مواقع لزوم از لرزش شدیدتر استفاده کنید: برخی از بتن ها که به نام بتن کم اسلامپ شناخته می شوند، سخت تر و کارایی کمتری نسبت به بقیه دارند. این نوع ترکیب در قالب برای از بین بردن کامل حباب های هوا، به لرزش بیشتری نیاز دارد.

3. ویبراتور بتن سطحی (surface)

شاید از خود بپرسید که تفاوت ویبراتور داخلی و سطحی چیست؟ ویبراتورهای سطحی یا جامپرها مستقیما روی قسمت بالای بتن ریخته شده شما می روند. مناسب برای دال های بتنی با عمق 6 اینچ یا کمتر هستند. این نوع ویبراتور بتن می تواند ترکیبی با سطح بسیار صافی را به شما بدهد.

در ادامه ۴ نکته مهم هنگام کار با ویبراتور سطحی آورده شده است:

• مکمل ویبراتور غوطه وری را در نظر بگیرید: اگر ترکیب شما عمیق است و ویبره سطحی نمی تواند کاملا به لایه های زیرین برسد، برای تراکم جامع تر از ویبراتور داخلی نیز می‌توانید استفاده کنید.
• ویبراتور بتن مناسب را برای کاربرد خود انتخاب کنید: تجهیزات ویبره زدن بتن سطحی انواع مختلفی دارند، در مراحلی از جمله روکش های غلتکی ویبره، روکش های دوتایی یا تکی. مورد دوم در سنگفرش کاری رایج است. شما می توانید در مورد گزینه های مختلف تحقیق کنید و نوع مناسب کار خود را انتخاب کنید و همچنین روش صحیح ویبره زدن بتن را به طور کامل یاد بگیرید.
• هنگامی که جذابیت زیبایی مهم است، این روش را انتخاب کنید: اگرچه ویبراتورهای سطحی نمی توانند خیلی زیاد به داخل نفوذ کنند، اما برای سناریوهایی که نیاز دارید بتن به ویژه براق و یکنواخت به نظر برسد، ایده آل هستند. هنگامی که نیاز به ایجاد یک سطح فوق العاده صاف دارید، از ویبره های سطحی استفاده کنید.
• از ویبره زدن برای قرار دادن بتن خودداری کنید: از ویبره ها فقط برای هم زدن بتن استفاده کنید و هرگز آن را در موقعیت دیگری قرار ندهید. استفاده از ارتعاش سطح برای موقعیت یابی می تواند یک سطح ناهموار و یک دال معیوب ایجاد کند. علاوه بر این، به روش صحیح ویبره زدن بتن نیز توجه کنید.

چه مدتی برای ویبره زدن بتن نیاز دارید؟

پس از اطلاع از روش صحیح ویبره زدن بتن، بهتر است بدانید که اصلا ویبره زدن چقدر طول می کشد؟ این فرآیند معمولا بین 5 تا 15 ثانیه طول می کشد. اگر هنگام برداشتن ویبراتور بتن هنوز حباب هایی در آن وجود دارد، این فرآیند را تا زمانی که هیچ حبابی وجود نداشته باشد، تکرار کنید. زمانی که انجام این فرایند برای شما سخت است، می توانید از روش های جایگزین ویبره بتن استفاده کنید. البته در صورتی این روش ها را در نظر بگیرید که برای پروژه شما قابل انجام و مناسب باشد.

توجه داشته باشید که اهمیت زمان ویبره زدن بتن بسیار ضروری است، زیرا در صورتی که زمان ویبره زدن بتن کم باشد، سنگدانه‌ها به سمت بالا حرکت کرده و در نهایت ملات، فرصتی برای جاری شدن مناسب را نخواهد داشت و بنابراین بتن، قابلیت متخلخل شدن را پیدا می‌کند. در مقابل، اگر زمان ویبره بتن خیلی زیاد شود، شیره‌ی بتن به مقدار زیادی به سطح بتن آمده و در نهایت موجب جداشدگی خواهد شد.

نکته: فقط در شرایطی که عمق لایه‌های بتن ریزی زیاد باشد، می‌توانید حداکثر دو ساعت پس از انجام عملیات بتن ریزی و در صورتی که بتن هنوز گیرش پیدا نکرده‌است، عملیات ویبره زدن بتن را انجام دهید. انجام این کار تنها قبل از گیرش اولیه بتن مجاز است.

آیا ویبره زدن بتن ضروری است؟

در واقع بتن ریزی کف تقریبا همیشه توصیه می شود و بهتر است روش صحیح ویبره زدن بتن را بدانید. اما بسته به پروژه، ممکن است چاره ای جز لرزاندن بتن خود نداشته باشید، زیرا ممکن است یک الزام قوانین ساختمانی باشد. اگر قصد انجام این کار را ندارید، باید مطمئن شوید که این امر باعث نقض مقررات محلی ساختمان نمی شود. پیشنهاد ما به شما این است که حتما ویبره زدن بتن را انجام دهید، چرا که این کار مزیت‌های زیادی را برای شما به همراه دارد، از جمله:

• ویبره زدن بتن، سطح آن را یکدست کرده و میزان تخلخل را در آن به حداقل می‌رساند.
• با انجام این کار و حذف حباب‌های هوا در بتن، میزان نفوذ پذیری بتن کاهش یافته و بدین ترتیب دوام آن زیادتر خواهد شد.
• در نهایت هم با انجام ویبره زدن بتن و به دنبال آن رسیدن بتن به تراکم مطلوب، مابقی خواص مکانیکی بتن نیز بهبود می‌یابد.

اگر قصد خرید انواع ویبراتور بتن را دارید، پیشنهاد می کنیم به فروشگاه بتن ویبره که یکی از معتبرترین فروشگاه آنلاین در زمینه فروش ماشین آلات و ابزارآلات است، مراجعه کنید.

نکات اجرایی و آیین نامه ویبره بتن

هنگام ویبره زدن بتن باید نکات اجرایی و آیین‌نامه‌ها و قوانین آن را مد نظر قرار دهیم تا عملیات ویبره بتن به درستی و با موفقیت پیش رود. برخی از مهم‌ترین این آیین نامه‌ها را برای شما به اختصار شرح داده‌ایم:

• ویبره بتن باید به اندازه‌ای به داخل آن فرو رود که مطمئن باشیم ضخامت آن به تراکم مطلوب رسیده است. در صورت وجود لایه زیرین و به استناد آیین نامه، ویبره بتن باید بین 5 الی 10 سانتی متر در داخل لایه زیرین فرو برده شود. این کار برای این است که دو لایه زیرین و رویی کاملا با هم ترکیب و بهم دوخته شوند.
• فاصله فرو بردن نقاط ویبره زدن بتن نسبت بهم، باید معادل 1.5 برابر شعاع ویبراتور باشد.
• توجه داشته باشید که ویبره بتن باید به صورت کاملا عمودی درون قالب فرو رود و این کار به صورت افقی و یا مایل به اطراف نباشد.
• همچنین هنگام خارج کردن ویبره بتن نیز باید آن را به صورت کاملا عمودی خارج کنیم.
• ویبره بتن را نباید یکباره از بتن خارج کرد و این کار باید به آرامی صورت بگیرد.

کلام آخر

ما در این مقاله سعی کردیم روش صحیح ویبره زدن بتن را به صورت کامل شرح دهیم تا هنگام انجام کار، دچار مشکل نشوید. ویبره کردن یکی از مهم ترین و اصلی ترین کارها برای افزایش مقاومت بتن است که باعث از بین رفتن حباب های موجود درون آن می شود. ما انواع آن را مورد بررسی قرار دادیم و روش صحیح ویبره زدن بتن را بیان کردیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.

منبع : dyconcretepumps